Επισκευή ηχείων υπολογιστή
Έχω έναν παλιό υπολογιστή Pentium 4 του 2003, ο οπόιος έχει κατι ηχειάκια αντίστοιχης χρονολογίας. Τα ηχεία λειτουργούν αρκετά καλά αλλά έχουν δύο προβλήματα: 1ον, κάνουν αρκετά παράσιτα και διακοπές κατα τη ρύθμιση της έντασης και 2ον, το ένα ηχείο αρχίζει και λειτουργεί μόνο όταν το ρυθμιστικό της έντασης είναι απο το μισό της διαδρομής και μετά.
Τα ηχεία είναι μάρκας Dreamax, προφανώς κάποιο κινέζικο rebranded φασόν.
Όπως γίνεται συνήθως με αυτά τα ηχεία των PC, η τροφοδοσία, το κύκλωμα ενίσχυσης και οι διακόπτες χειρισμού βρίσκονται στο ένα ηχείο, ενώ το άλλο δέν έχει τίποτα μέσα περα απο το μεγάφωνο το οποίο μέσω καλωδίου τροφοδοτείται απο το κεντρικό ηχείο.
Βγάζοντας τις τέσσερις βίδες στο πίσω μέρος, το κεντρικό ηχείο μπορεί να ανοίξει. Η τροφοδοσία είναι απο την πρίζα. Ο μετασχηματιστής που είναι βιδωμένος στο πίσω κάλυμα υποβιβάζει την τάση της πρίζας απο 220V στα 10,43V.
Το κυρίως κύκλωμα βρίσκεται πίσω απο την πρόσοψη του ηχείου. Για να βγεί πρέπει να αφαιρεθούν τα καπάκια των ποτενσιόμετρων, απλά τραβώντας τα με μια πένσα ή με τη βοήθεια ενός λεπτού κατσαβιδιού. Πίσω απ’ αυτά βρίσκονται δύο παξιμάδια τα οποίο συγκρατούν τα ποτενσιόμετρα και κατ’ επέκταση όλο το κύκλωμα στην πρόσοψη. Αφαιρόντας τα με τη βοήθεια ενός μυτοτσίμπιδου έχουμε πλέον πρόσβαση στο κύκλωμα.
Κρατώντας την παράδοση των φτηνών κινέζικων κατασκευών, δέν υπάρχει κανενός είδους φιλτράρισμα της τάσης δικτύου (πηνία, πυκνωτές X και Y), ούτε κάν μία τηκόμενη ασφάλεια.
Ούτε έχει κάποια θωράκιση για τα παράσιτα, όπως φερρίτες ή φύλλο χαλκού. Δέν προκαλεί εντύπωση οτι κατα διαστήματα κάνουν ενοχλητικούς ήχους όταν αναβει κάποια άλλη συσκευή στο χώρο.
Η υποβιβασμένη τάση απο τον μετασχηματιστή περνάει μέσω του διακόπτη (στο κάτω μέρος της πλακέτας) στις τέσσερις διόδους που σχηματίζουν τη γέφυρα ανόρθωσης (διακρίνονται πίσω απο το διακόπτη). Η ανορθωμένη τάση πάει μετά στον μεγάλο ηλεκτρολυτικό των 1000uF και απο κεί τροφοδοτεί απευθείας χωρίς κάποιο άλλο φιλτράρισμα το ολοκληρωμένο TEA2025B (datasheet) το οποίο χρησιμοποιείται σε διάφορες παραλλαγές του ακόμα και σήμερα. Αυτό αναλαμβάνει και την ενίσχυση του σήματος απο την κάρτα ήχου του υπολογιστή και την τροφοδοσία των ηχείων. Το TEA2025 έχει βγεί σε άπειρους κλώνους απο άπειρες εταιρίες και υποθέτω οτι και το συγκεκριμένο είναι κάποιος κλώνος και όχι κάποιο επώνυμο, πχ Texas Instruments ή STMicroelectronics.
Οι πιό σύγχρονες παραλλαγές του TEA2025 έχουν τη διαφορά οτι μπορούν να λειτουργήσουν με τάσεις της τάξης των 3-4 Volt, έτσι είναι δυνατή η τροφοδοσία του απο USB ή μπαταρίες.
Ώρα να ασχοληθώ με το πρόβλημα όμως. Για τις διακοπές και τα παράσιτα κατα τη ρύθμιση της έντασης ευθύνονται κατα 99% τα ποτενσιόμετρα. Συνήθως πιάνουν βρωμιές και σκόνες με τον καιρό και ο δρομέας δέν κάνει καλή επαφή πάνω στο σύρμα της αντίστασης. Με ένα άνοιγμα και καθάρισμα συνήθως επανέρχονται και δεν χρειάζεται να αντικατασταθούν. Τα συγκεκριμένα ποτενσιόμετρα έχουν ένα μικρό άνοιγμα στο πλάι οπότε αποφάσισα να μήν τα ανοίξω και απλά ψέκασα λίγο WD-40 μέσα τους ενώ ταυτόχρονα τα περιέστρεφα αριστερά-δεξια.
Έβαλα δοκιμαστικά κάτι να παίζει και όντως το πρόβλημα εξαφανίστηκε. Όμως το άλλο πρόβλημα, δηλαδή οτι το ενα ηχείο παίζει μόνο οταν η ένταση είναι 50% η παραπάνω παρέμενε.
Παίζοντας λίγο με τα καλώδια διαπίστωσα οτι ο ήχος ερχόταν και έφευγε, οπότε ήταν κάποιο πρόβλημα επαφής. Τελικά το εντόπισα στη σύνδεση που φαίνεται ανάμεσα στα δύο ποτεσνιόμετρα με το μαύρο και κόκκινο καλώδιο. Λίγο WD-40 και λύθηκε και αυτό. Υποθέτω οτι λόγω κακής επαφής και πιθανόν οξείδωσης, υπήρχε μεγάλη αντίσταση σε αυτό το σημείο. Αυξάνοντας όμως την ένταση του ήχου μεσω του ποτενσιόμετρου, η τάση ξεπερνούσε κάποιο threshold και η αντίσταση έπεφτε κατακόρυφα με αποτέλεσμα το ηχείο πλέον να παίζει.
