Περίεργο ηλεκτρολογικό πρόβλημα και αλλαγή μικροαυτόματου

Πρίν μερικές ημέρες, πήγαμε να ξεκινήσουμε το πλυντήριο που βρίσκεται στο μπάνιο του σπιτιού, και το ρεύμα στο μπάνιο κόπηκε.

 

Φαντάστηκα πως έπεσε η ασφάλεια (μικροαυτόματος), οπότε πήγα στον πίνακα:

Ο μικροαυτόματος του μπάνιου είναι ο τρίτος από αριστερά (αχνοφαίνεται από κάτω η επιγραφή ΛΟΥΤΡΟ-ΣΑΛΟΝΙ). Όταν πήγα να το ελέγξω όμως, δύο περίεργα πράγματα συνέβαιναν, πρώτον, δεν ήταν κανένας μικροαυτόματος κατεβασμένος. Δεύτερον, το σαλόνι είχε ρεύμα, μόνο το μπάνιο δεν είχε ρεύμα σε όλο το σπίτι.

 

Καθώς η ηλικία της εγκατάστασης κοντεύει τα 40 χρόνια, δεν παίρνω τίποτα σαν δεδομένο. Πιθανόν κάποια στιγμή στο παρελθόν το σαλόνι και το μπάνιο να τροφοδοτούνταν από τον ίδιο μικροαυτόματο αλλά στη συνέχεια κάποιος ηλεκτρολόγος να χώρισε τα κυκλώματα και απλά να έμεινε η επιγραφή.

 

Επιπλέον, αυτοί οι παλιοί μικροαυτόματοι καμιά φορά πέφτουν εσωτερικά, όμως ο βραχίονας παραμένει ανεβασμένος. Σε αυτή την περίπτωση κατεβάζοντας τον χειροκίνητα και ανεβάζοντας τον ξανά επανέρχεται.

Έτσι λοιπόν κατέβασα έναν έναν τους μικροαυτόματους σε όλον τον πίνακα και τους ξαναανέβασα. Τίποτα. Το μπάνιο συνεχίζει να μήν έχει ρεύμα. Επανέλαβα τη διαδικασία δύο φορές ακόμα, και τη δεύτερη φορά το φώς στο μπάνιο άναψε!

Κατέβασα το μικροαυτόματο με την ετικέτα ΛΟΥΤΡΟ-ΣΑΛΟΝΙ και το ρεύμα κόπηκε και στο λουτρό και στο σαλόνι, οπότε η ετικέτα ήταν σωστή. Παρόλα αυτά, όταν τον ανέβασα ξανά, το ρεύμα επανήλθε μόνο στο σαλόνι. Παίζοντας το διακόπτη πάνω-κάτω μερικές φορές, το ρεύμα στο μπάνιο πότε επανερχόταν και πότε όχι.

Το συμπέρασμα από αυτό ήταν πως δεν έχει πρόβλημα ο μικροαυτόματος, ειδάλλως η ίδια αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά θα υπήρχε και με το ρεύμα του σαλονιού.

Οπότε κάποιο πρόβλημα με την καλωδίωση υπήρχε.

Ήρθε η ώρα να ανοίξω το καπάκι του πίνακα για να εντοπίσω το πρόβλημα.

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Όπως έχω πει πολλές φορές, οι ηλεκτρολογικές εργασίες που δείχνω στα βίντεο ή άρθρα μου είναι καθαρά για ενημερωτικούς – εκπαιδευτικούς λόγους, και όχι κάποιος do it yourself οδηγός.

Για κανένα λόγο δεν επεμβαίνουμε σε ηλεκτρολογικό πίνακα. Ακόμα και όταν όλοι οι διακόπτες είναι κατεβασμένοι, υπάρχουν τμήματα του πίνακα που είναι ακόμα ενεργά και η επαφή του σώματος ή κάποιου αγώγιμου αντικειμένου με αυτά μπορεί να προκαλέσει το θάνατο ή σοβαρό τραυματισμό με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.

Έτσι φαίνεται η πάνω σειρά του πίνακα χωρίς το καπάκι:

Ο πίνακας είναι τριφασικός. Ένα θέμα ειδικά με τους παλιότερους πίνακες είναι τα χρώματα των αγωγών. Στην Ελλάδα χρησιμοποιούταν Καφέ-Μαύρο-Κόκκινο για τις φάσεις και Γκρί για τον Ουδέτερο. Από το 2004 και μετά, σύμφωνα με τον κανονισμό IEC 60446, τα χρώματα πανευρωπαϊκά αλλάξανε σε Καφέ, Μαύρο, Γκρί για τις φάσεις και Μπλέ για τον ουδέτερο.

Ο συγκεκριμένος πίνακας είναι της δεκαετίας του 80, όμως επειδή έχουν γίνει ανακαινίσεις, έχουν προστεθεί καλωδιώσεις με τα καινούρια χρώματα. Ειδική προσοχή θέλει το χρώμα Γκρί, γιατί σε κάποια σημεία του πίνακα είναι φάση και σε κάποια, (όπως για παράδειγμα στο διπλό ασφαλειοδιακόπτη που φαίνεται στη φωτογραφία) είναι ουδέτερος. Το σωστό σε αυτή την περίπτωση είναι οι παλιοί αγωγοί να καλυφθούν με μονωτική ταινία ή θερμοσυστελόμενο του κατάλληλου χρώματος, έτσι ώστε όλα τα χρώματα να είναι βάσει του νέου κανονισμού.

Τα λευκά καλώδια είναι οι αγωγοί από πλακέ καλώδιο τύπου NIYFY ή A05VVH3-U με την καινούρια ονομασία. Κάτω απο τη λευκή επένδυση υπάρχει δεύτερη χρωματιστή μόνωση.

 

Όσον αφορά τους μικροαυτόματους, το μαύρο καλώδιο που έρχεται από κάτω αριστερά είναι η παροχή (μία από τις τρεις φάσεις). Οι τρεις πρώτοι μικροαυτόματοι είναι γεφυρωμένοι και τροφοδοτούνται από την ίδια φάση. Ο τέταρτος και πέμπτος μικροαυτόματος είναι επίσης γεφυρωμένοι μεταξύ τους και τροφοδοτούνται από την δεύτερη φάση και το ίδιο ο έκτος και έβδομος, που τροφοδοτούνται από την τρίτη και τελευταία φάση.

Όλα αυτά είναι μονοφασικά φορτία και δεν έχει σημασία από ποια φάση τροφοδοτούνται, απλά ο ηλεκτρολόγος υπολογίζει τα ρεύματα και τον ετεροχρονισμό των φορτίων και τα μοιράζει ανάλογα στις τρεις φάσεις.

Τα καλώδια που φεύγουν απο την πάνω πλευρά των μικροαυτόματων είναι αυτά που καταλήγουν στα φορτία, δηλαδή τις πρίζες, φωτιστικά, κουζίνα κτλ.

Αν και απ’ όσο γνωρίζω οι κανονισμοί δεν απαγορεύουν το συγκεκριμένο τρόπο σύνδεσης, προσωπικά όμως προτιμώ και θεωρώ πιο σωστό η σύνδεση να γίνεται ανάποδα, δηλαδή η παροχή να έρχεται από την πάνω πλευρά και το φορτίο να συνδέεται στην κάτω.

Εδώ ένα κοντινό της πάνω πλευράς:

Τι βλέπουμε εδώ: Καταρχάς έχουν πέσει σοβάδες από το πάνω μέρος του πίνακα. Αυτό δεν είναι κάτι επικίνδυνο, όμως καλό είναι να είναι καθαρά αυτά τα σημεία, οπότε στη συνέχεια έβαλα την ηλεκτρική σκούπα και τα καθάρισα.

Επιπλέον διαπιστώνουμε πως ο πρώτος, πέμπτος και έβδομος μικροαυτόματος, αλλά και οι δύο διπλοί που δεν φαίνονται σε αυτή τη φωτογραφία δεν συνδέονται σε κάποιο φορτίο και μπορούν να αφαιρεθούν. Οπότε στο χώρο που θα δημιουργηθεί μπορώ να βάλω κάποιο αυτοματισμό ή ένα αντικεραυνικό.

Πίσω όμως στο πρόβλημα: Ο τρίτος μικροαυτόματος από αριστερά είναι που μας ενδιαφέρει

Είναι φανερό από τη φωτογραφία πως τα δύο καλώδια είναι πιασμένα λίγο ξώφαλτσα μέσα στην κλέμα. Οπότε το πιο πιθανό είναι πως δεν κάνουν καλή επαφή και εκεί οφείλεται το πρόβλημα.

Σε αυτή τη φωτογραφία έχω βγάλει τα δύο καλώδια. Φαίνεται ξεκάθαρα οτι το ένα έχει πιάσει καρβουνίλα, ένδειξη σπινθηρισμών λόγω κακής επαφής.

Καθάρισα την καρβουνίλα ξύνοντας τη με τη μύτη του κατσαβιδιού. Επιπλέον αφαίρεσα τους τρεις πρώτους μικροαυτόματους και στη θέση τους έβαλα τρεις καινούριους της Schneider Electric. Σκοπός μου είναι να αλλάξω όλη τη σειρά με καινούριους, όμως λόγω έλλειψης χρόνου αντικατέστησα μόνο τους τρεις πρώτους. Μάλιστα δεν έχουν κάτσει και πολύ καλά γιατί προεξέχει το κόκκινο καλώδιο.

Τα δύο καλώδια που ήταν στο δεύτερο τα έφερα στον πρώτο και επιπλέον χώρισα τα κυκλώματα του λουτρού και του σαλονιού σε δύο ξεχωριστούς μικροαυτόματους. Πλέον ο μεσαίος είναι του λουτρού και ο τρίτος είναι του σαλονιού…

 

Στην κάτω πλευρά χρησιμοποίησα ένα κομμάτι γέφυρας (χτένι) Hager KB163P.

Σε όλες τις βίδες κάνουμε πολύ καλό σφίξιμο, αλλά εννοείται όχι υπερβολές γιατί αν το παρακάνουμε μπορεί να σπάσει η βίδα ή ο μικροαυτόματος. Οι βίδες δέχονται και ίσιο κατσαβίδι και σταυροκατσάβιδο (Phillips), όμως με το ίσιο επιτυγχάνεται καλύτερο σφίξιμο.

Τα καλώδια των φορτίων είναι διατομής 1,5 mm² οπότε ασφαλίζονται με ασφάλειες το πολύ μέχρι 10 Ampere.

Συνήθως στα μπάνια, στην πρίζα που προβλέπεται να συνδεθεί το πλυντήριο, μπαίνει καλώδιο 2,5 mm² , και μάλιστα η πρίζα αυτή αποτελεί ξεχωριστό κύκλωμα απο τα φώτα του μπάνιου και ασφαλίζεται με δικό της μικροαυτόματο.

Εδώ όμως έχουν μπει φώτα και πρίζα μαζί στο ίδιο κύκλωμα με καλώδιο 1,5 mm². Δεν είναι ότι καλύτερο, όμως δεν μπορεί να γίνει κάτι για να διορθωθεί, πέρα από το να ξηλωθούν και να αλλαχτούν τα καλώδια μέσα από τους τοίχους. Δεδομένου όμως ότι τα σύγχρονα πλυντήρια έχουν χαμηλές απαιτήσεις ισχύος, δεν θα υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Ενδεικτικά, το πλυντήριο μου τραβάει μέγιστο ρεύμα 7 Ampere στον κύκλο στεγνώματος, και αυτό όχι συνεχόμενα. Επομένως είμαστε εντός ορίων.

 

Και εδώ κάνω ένα stress test χρησιμοποιώντας έναν ηλεκτρικό βραστήρα στην πρίζα που θα συνδεθεί το πλυντήριο, ώστε να επιβεβαιώσω ότι πλέον δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα στις συνδέσεις.

Ο βραστήρας που χρησιμοποίησα είναι ο Grundig WK 5040, ο οποίος έχει ισχύ 3 KW, δηλαδή το ρεύμα που καταναλώνει είναι 13 Ampere.

Αυτή η εικόνα πάρθηκε αφού ο βραστήρας λειτουργούσε συνεχόμενα για αρκετά λεπτά, μέχρι που η θερμοκρασία του καλωδίου σταθεροποιήθηκε στους 32 βαθμούς περίπου και δέν ανέβαινε άλλο.

Το οτι έχει ζεσταθεί το καλώδιο περίπου 10 βαθμούς πάνω απο τη θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι απολύτως φυσιολογικό.

Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να μήν ζεσταίνονται οι κλέμες. Αν υπήρχε κάπου κακη σύνδεση τότε η θερμοκρασία τοπικά στην κλέμα θα ξεπερνούσε τους 50 βαθμούς, πράγμα που δέν συμβαίνει εδώ, οπότε όλα καλά.

Με την ευκαιρία αποφάσισα να επιβεβαιώσω οτι και οι συνδέσεις απο την πλευρά της πρίζας είναι εντάξει.

Αυτή είναι η πρίζα, την οποία έχω ανοίξει για να ελέγξω θερμοκρασίες:

Εδώ έχω συνδέσει την αμπεροτσιμπίδα για να μετρήσω το ρεύμα που καταναλώνει ο βραστήρας

 

Είναι 10,42 Ampere. Αν αναρωτιέστε πώς γίνεται να μήν πέφτει ο 10άρης μικροαυτόματος ενώ το ρεύμα είναι παραπάνω απο τα 10 Ampere, αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό και θα το αναλύσω σε άλλο άρθρο ή βίντεο.

 

Και εδώ η εικόνα της θερμοκάμερας. Ο βραστήρας φαίνεται οτι είναι γύρω στους 66 βαθμούς, ενώ και το καλώδιο έχει ανεβάσει θερμοκρασία γύρω στους 27.

Και εδώ ένα κοντινό της πρίζας. Η θερμοκρασία στις κλέμες δέν ξεπερνάει τους 30 βαθμούς:

Οπότε πλέον είμαι σίγουρος οτι δέν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα και μπορώ να χρησιμοποιώ άφοβα το πλυντήριο.