Επισκευή μίνι ηχοσυστήματος Philips MCM204

Το συγκεκριμένο ηχοσύστημα είχε δύο προβλήματα. Το πρώτο ήταν οτι το περιστροφικό ρυθμιστικό της έντασης ήχου είχε τρελαθεί και με όποια φορά και να περιστρεφόταν, η ένταση αυξανόταν. Το δέυτερο ήταν οτι δέν έπαιζε τα CD.

 

 

Επισκευή του rotary encoder

Για το πρώτο πρόβλημα ήμουν σίγουρος οτι ευθυνόταν το ίδιο το ρυθμιστικό του ήχου, έτσι άρχισα να το λύνω μέχρι να φτάσω στην πλακέτα της πρόσοψης και να έχω πρόσβαση στο ρυθμιστικό.

Η πλακέτα που βρίσκεται ακριβώς πίσω απο την πρόσοψη. Διακρίνεται η οθόνη LCD, ο άξονας του ρυθμιστή στο κέντρο και τα διάφορα κουμπιά αριστερά και δεξιά. Το μεγάλο ασημένιο κουμπί έπρεπε να βγεί, απλά τραβώντας το με δύναμη.

Το ρυθμιστικό μοιάζει με ποτενσιόμετρο (έχει τρία pins και άξονα που περιστρέφεται) αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα rotary encoder. Αυτό που το προδίδει είναι οτι μπορεί να περιστρέφεται χωρίς να τερματίζει κάπου, σε αντίθεση με τα ποτενσιόμετρα τα οποία έχουν τέρματα. Το συγκεκριμένο encoder παράγει δύο παλμούς οι οποίοι έχουν μια μικρή διαφορά φάσης μεταξύ τους. Όταν περιστρέφεται προς τη μία κατεύθυνση, ο πρώτος παλμός προηγείται του δεύτερου. Όταν περιστρέφεται αντίστροφα τότε ο δεύτερος παλμός προηγείται του πρώτου.

 

Έτσι ο μικροελεγκτής του ηχοσυστήματος, συγκρίνοντας τους δύο παλμούς καταλαβαίνει αν το κουμπί περιστρέφεται αριστερόστροφα ή δεξιόστροφα και ανάλογα αυξομειώνει την ένταση.

Αυτή είναι η πίσω πλευρά της πλακέτας. Διακρίνονται τα τρία ποδαράκια και τα δύο tabs που συγκρατούν το encoder πάνω στην πλακέτα

 

Οι δύο πυκνωτές C167 και C168 προφανώς έχουν μπεί για το debouncing. Υπάρχουν και θέσεις για αντιστάσεις (R168, R169) αλλά πιθανόν κρίθηκε οτι οι πυκνωτές απο μόνοι τους αρκούν και οι αντιστάσεις δέν τοποθετήθηκαν.

Το rotary encoder αποκολλημένο απο την πλακέτα:

 

Η πίσω όψη του:

 

Ουσιαστικά αποτελείται απο τον άξονα, το σώμα και ένα μεταλλικό σκελετό που τα κρατάει μαζί. Λυγίζοντας τα 4 σύρματα αριστερά και δεξιά χωρίζουν τα δύο μέρη και μπορούμε να μπούμε στα ενδότερα του.

 

Αριστερά είναι ο άξονας. Φαίνονται οι 3 επαφές που απέχουν ακριβώς 120 μοίρες η μία απο την άλλη και εφάπτονται στις αντίστοιχες επαφές στο μπλέ πλαίσιο. Τα τετραγωνάκια που φαίνονται εκεί δέν είναι απολύτως συμμετρικά και έτσι δημιουργείται η διαφορά φάσης μεταξύ των δύο παλμών.

Συνήθως στο πάνω μέρος του άξονα βάζουν ένα υλικό σαν γράσο ώστε να έχει κάποια αντίσταση στην περιστροφή του και να μήν μετακινείται με το παραμικρό. Αυτό το γράσο με τον καιρό κατεβαίνει κάτω στις επαφές και τότε αρχίζει να μή λειτουργεί καλά.

Αυτό ήταν το πρόβλημα και εδώ. Οι επαφές είχαν γεμίσει με ένα κολλώδες μαύρο μείγμα γράσου και σκόνης. Με μια μπατονέτα και ισοπροπυλική αλκοόλη καθάρισα το γράσο και στη συνέχεια το ψέκασα με σπρέυ επαφών με βάση λαδιού. Αν είχε κάποιο άνοιγμα όπως έχουν άλλα rotary encoders θα μπορούσα να το ψεκάσω απευθείας χωρίς λύσιμο και αποκόλληση. Δέν θα ήταν το ίδιο αλλά πάλι θα δούλευε.

Το ξαναμοντάρω και το δοκιμάζω και όντως δουλεύει σαν καινούριο!

Οπότε το πρώτο πρόβλημα λύθηκε.

 

Επισκευή CD player

 

Όποτε προσπαθούσα να κάνω το CD να παίξει, η κεφαλή ακουγόταν σαν να άλλαζε συνεχώς θέση και εστίαση για αρκετά δευτερόλεπτα, μέχρι που σταματούσε και έβγαζε στην οθόνη NO DISK.

Αυτή ηταν η πρώτη φορά που αποπειράθηκα να επισκευάσω CD Player, και δεν είχα την παραμικρή ιδέα απο που να ξεκινήσω. Έτσι σκέφτηκα να ψάξω για το service manual για κάποια καθοδήγηση.

Προσπερνώντας το βασικό troubleshooting, όπως καθάρισμα της κεφαλής, το οποίο το είχα ήδη κάνει, το επόμενο βήμα ήταν να ελεγχθεί το eye pattern.

 

Το eye pattern test είναι ένας έξυπνος οπτικός έλεγχος που βοηθά στην αξιολόγηση του signal integrity ενός ψηφιακού σήματος. Το τέστ γίνεται με έναν παλμογράφο ρυθμισμένο σε persistence mode, δηλαδή την κατάσταση όπου ένα αχνό είδωλο της κυματομορφής παραμένει στην οθόνη για κάποιο χρονικό διάστημα. Το service manual τονίζει τη χρήση αναλογικού παλμογράφου γιατί οι ψηφιακοί μέχρι πρόσφατα δέν είχαν καθόλου persistence mode ή αν είχαν ήταν άθλιο (καλή ώρα το δικό μου Rigol DS1052E). Πλέον όμως έχουν βγεί κάποιοι ψηφιακοί παλμογράφοι με intensity graded display, οι οποίοι δέν έχουν τίποτα να ζηλέψουν απο τους αναλογικούς σε αυτόν τον τομέα.

Το σημείο μέτρησης που υποδεικνύει το παραπάνω γράφημα είναι μετά το πρώτο στάδιο ενίσχυσης του ψηφιακού σήματος όπως  αυτό βγαίνει απο την κεφαλή laser του CD player. Είναι δηλαδή το καθαρό, ανεπεξέργαστο ψηφιακό σήμα.

Αυτό το άρθρο αναλύει σε βάθος το eye pattern test. Χοντρικά, όταν απεικονίζουμε ένα ψηφιακό σήμα το οποίο αποτελείται απο λογικά 0 και 1 σε persistence mode, όλα τα πιθανά bit sequences (000, 001, 010, 011 κ.ο.κ) θα συνδυαστούν και θα μας δείξουν στην οθόνη του παλμογράφου μια σειρά από τετράγωνα κουτάκια.

Στην πράξη τα ψηφιακά σήματα δέν είναι ποτέ εντελώς τετράγωνοι παλμοί αλλά έχουν ένα μή μηδενικό rise και fall time και επίσης διάφορες ατέλειες, όπως overshooting, ringing, jitter. Γι αυτό η κυματομορφή που θα δούμε θα είναι σαν τις παρακάτω:

Υπόψιν οτι το eye-pattern που δείχνει το servece manual διαφέρει απο αυτά στο άρθρο του EDN, γιατι η κυματομορφή είναι edge triggered απο το ίδιο το σήμα. Στο EDN έχει χρησιμοποιηθεί κάποιο external triggering signal με συχνότητα όση και του σήματος και έτσι τα κουτάκια ξεχωρίζουν μεταξύ τους.

Ανεξάρτητα απο το triggering, αυτό που κοιτάμε είναι οι γραμμές να είναι όσο πιό “καθαρές” γίνεται.

Σκοπός μου ήταν να προσπαθήσω να βγάλω ένα eye-pattern με το Rigol DS1052E. Το persistence mode του είναι άθλιο, καθώς έχει μόλις 2 τόνους απεικόνισης, κίτρινο για τα νέα και αχνό κίτρινο για τα παλιά δεδομένα (το λεγόμενο infinite persistence mode).

Όμως ακόμα και γι αυτό, βασική προϋπόθεση είναι το CD player, έστω τσάτρα-πάτρα, να παίζει!

Ψάχνοντας λίγο ακόμα στο internet, βρήκα πως το βασικό πρόβλημα των cd player είναι οτι το LED του laser καθώς και οι φωτοδίοδοι που ανιχνεύουν τη δέσμη laser, με τον καιρό υποβαθμίζονται και σταδιακά η συσκευή δυσκολεύεται όλο και πιό πολύ να αναγνώσει ένα CD. Ρυθμίζοντας τα ρυθμιστικά ποτενσιόμετρα, για τις θέσεις του μοτέρ, την εστίαση και την ένταση του laser, μπορεί να δωθεί μία παράταση ζωής στη συσκευή.

Το δικό μου είχε όμως όλο και όλο ένα ποτενσιόμετρο, πάνω στην κεφαλή του laser, το οποίο υποθέτω ρυθμίζει το ρεύμα της διόδου και κατα συνέπεια την ένταση του laser.

Αφού μάρκαρα την αρχική του θέση με ένα λεπτό μαρκαδόρο, άρχισα να το περιστρέφω με το ειδικό πλαστικό κατσαβίδι.

Τελικά κάτι κατάφερα! Το CD άρχισε να παίζει (με κάποια δυσκολία) αλλά μόνο μέχρι το Κομμάτι 4. Συνέχισα να δοκιμάζω κι άλλες θέσεις με μικρά increments, αλλά δέν μπορούσα να το κάνω να ξεπεράσει το 4ο τραγούδι. Στο τέλος μάλλον έδωσα υπερβολικό ρεύμα και έπαψε να λειτουργεί εντελώς!

Έτσι κι αλλιώς δέν υπήρχε πιθανότητα να επισκευαστεί. Το μόνο που θα μπορούσα να κάνω είναι να έβρισκα μιά καινούρια κεφαλή μέσω internet, αλλά δέν πρόκειται να ασχοληθώ άλλο.

Έτσι κι αλλιώς τα CD είναι πλέον είδος προς εξαφάνιση…