Στα ενδότερα ενός καμμένου τροφοδοτικού

Το συγκεκριμένο τροφοδοτικό ήταν σε υπολογιστή ο οποίος μετά απο κακοκαιρία σταμάτησε να λειτουργεί. Οι πρώτες ενδείξεις ήταν πως το τροφοδοτικό ήταν καμένο, όμως ακόμα και μετά απο την αντικατάστασή του, ο υπολογιστής συνέχιζε να μή λειτουργεί, ένδειξη οτι πιθανόν να δέχτηκε κάποια μεγάλη υπέρταση.

Ένας γρήγορος τρόπος για να ελεγχθεί η λειτουργία ενός τροφοδοτικού υπολογιστή τύπου ATX, είναι να βραχυκυκλώσουμε στην κεντρική φύσα το πράσινο καλώδιο με ένα απο τα μαύρα, χρησιμοποιώντας ένα συνδετήρα ή κάτι αντίστοιχο.

Αν το τροφοδοτικό είναι στην πρίζα τότε κανονικά πρέπει να ανάψει και να αρχίζει να γυρίζει ο ανεμιστήρας του. Αυτό βεβαίως είναι μόνο ένα απλό pass/fail test. Ακόμα και αν ανάψει το τροφοδοτικό, μπορεί να έχει ένα σωρό άλλα προβλήματα, όπως να μήν δίνει σωστές τάσεις ή να μή δίνει επαρκές ρεύμα.

Το συγκεκριμένο τροφοδοτικό δέν λειτούργησε, οπότε σίγουρα είχε κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Απο καθαρή περιέργεια αποφάσισα να το ανοίξω. Εδώ να σημειωθεί οτι τροφοδοτικά υπολογιστών και γενικά τα τροφοδοτικά τύπου SMPS δέν αξίζει να επισκευασθούν. Έχουν πάρα πολλά εξαρτήματα, η διάγνωση του προβλήματος πιθανόν απαιτεί πολλές ώρες ελέγχου, ενώ πολλές φορές είναι καλυμμένα με κάποιου είδους potting compound το οποίο θα πρέπει πρώτα να αφαιρεθεί. Επιπλέον, ανάλογα με την τοπολογία του τροφοδοτικού, υπάρχουν τάσεις υψηλότερες απο του δικτύου, πράγμα που κάνει ακόμα και τον απλό έλεγχο επικίνδυνο.

Παρόλα αυτά, ορισμένες φορές μπορεί το πρόβλημα να είναι κάτι πολύ απλό, όπως μια καμμένη ασφάλεια. Όμως τελικά το συγκεκριμένο τροφοδοτικό ήταν FUBARed!

Το πρώτο που έλεγξα ήταν η ασφάλεια στο κάτω μέρος. Φαίνεται και με το μάτι οτι είναι καμμένη (το γυαλί της πρέπει να είναι διάφανο κανονικά). Καμιά φορά το γυαλί μαυρίζει με τον καιρό οπότε για να είμαι σίγουρος την έλεγξα και με το πολύμετρο. Ήταν όντως καμμένη.

Κανονικά το επόμενο βήμα θα ήταν να άλλαζα την ασφάλεια και να δοκίμαζα να το βάλω στην πρίζα μήπως δουλέψει. Αυτό που με σταμάτησε ήταν η καρβουνίλα που φαίνεται στους δύο κόκκινους κύκλους.

Τα τροφοδοτικά αυτού του τύπου, για λόγους ασφαλείας, είναι σαφώς χωρισμένα σε δύο τμήματα, υψηλής και χαμηλής τάσης. Το σημείο διαχωρισμού φαίνεται με την πράσινη διακεκομμένη γραμμή. Τα δύο τμήματα είναι διηλεκτρικά απομονωμένα μέσω των μετασχηματιστών (τα τρία μαύρα κυβάκια με την κίτρινη λωρίδα). Αριστερά απο τους μετασχηματιστές είναι το κύκλωμα υψηλής τάσης, δηλαδή αυτό που πάει στην πρίζα. Δεξιά είναι το κύκλωμα χαμηλής τάσης, δηλαδή αυτό που συνδέεται και τροφοδοτεί τον υπολογιστή.

Όπως φαίνεται στους κόκκινους κύκλους, η υπέρταση ήταν τέτοια που στον ελάχιστο χρόνο που χρειάζεται η ασφάλεια για να καεί, πρόλαβε να περάσει απο το κύκλωμα υψηλής, μέσω του μετασχηματιστή στο κύκλωμα χαμηλής τάσης.

Έτσι φαίνεται η καρβουνίλα που ξεκινά αμέσως μετά τις τέσσερις διόδους της γέφυρας ανόρθωσης, πέρασε μέσω του μετασχηματιστή (δέν φαίνεται καθαρά στη φωτογραφία, αλλά η μαύρη μπογιά του πυρήνα του είχε φουσκώσει ελαφρώς) και κατέληξε στη δίοδο ανόρθωσης της εξόδου, οπου σίγουρα κάποια τάση πέρασε και στον υπολογιστή.

Εδώ κάποιες κοντινές φωτογραφίες:

Το τροφοδοτικό είναι FUBARed γιατί ακόμα και αν εντοπίζαμε όλα τα κατεστραμμένα εξαρτήματα και τα αλλάζαμε με καινούρια, πράγμα καθόλου απλό, το καρβούνιασμα της πλακέτας θα μας τα βραχυκύκλωνε πάλι, καθώς δημιουργεί δίοδο χαμηλής αντίστασης.